Jak w porach roku Vivaldiego, zmienia się światło w Twoich oczach… Kto dorastał w Polsce lat 90-tych, ten zna tę nieśmiertelną piosenkę z serialu Klan. My dzisiaj nie o serialach (chociaż wpis na ten temat też dla Ciebie szykuję), ale o porach roku właśnie. Jak nazywamy miesiące po francusku? Jak się mówi „wiosna”, a jak „wiosną”? I dlaczego sierpień pisze się po francusku tak dziwnie? Zapraszam do lektury 🌸

Po wpisie o pogodzie i o tym jak na nią narzekać, pomyślałam sobie, że można temat pociągnąć i pozostać jeszcze chwilę w tematach okołokalendarzowych. Nie przedłużając, przed Państwem…

Pory roku po francusku

Słowo „pora roku” to po francusku „la saison”. Jest rodzaju żeńskiego, „moja ulubiona pora roku” to zatem „ma saison préférée” – koniecznie z dodatkowym „e” dla rodzaju żeńskiego przymiotnika „ulubiona”.

Jako takie, pory roku są jednak rodzaju męskiego. Widać to jednak wyraźnie tylko w przypadku wiosny, bo jako jedyna zaczyna się we francuskim na spółgłoskę. Przed pozostałymi saisons rodzajnik ulega skróceniu, a dzieje się tak z powodu samogłosek, przed którymi chowa się „e” z „le”.

Miesiące po francusku

Miesiące nazywają się tak, a nie inaczej, ze względów historycznych i językowych. Tego typu słownictwo pochodzi z łaciny, przeplatają się w nim też wpływy, jakie przez wieki wywarł na francuszczyźnie na przykład angielski czy inne języki romańskie. „Luty” to po włosku „febbraio”, a na przykład angielski „August” ma bezpośrednie odzwierciedlenie w nieco fikuśnym słowie „août” – często tam, gdzie w angielskim jest literka „s”, we francuskim pojawia się akcent daszkowy.

Ważne info: we francuskim miesiące zapisujemy małą literą!

• En février, nous fêtons la Saint-Valentin – W lutym obchodzimy Walentynki.
• En avril, nous célébrons Pâques. – W kwietniu obchodzimy Wielkanoc.
• En mai, il y a des muguets partout. – W maju wszędzie są konwalie.
• En septembre, les enfants font la rentrée scolaire. – We wrześniu dzieci wracają do szkoły.

Można też powiedzieć „au mois de XYZ”, czyli dosłownie „w miesiącu XYZ”.

• Je fête mon anniversaire au mois de mars. – W marcu świętuję moje urodziny.
• J’ai du mal à rester motivée au mois de décembre. – W grudniu trudno mi utrzymać motywację.
• Il y a souvent des orages au mois d’août. – W sierpniu często są burze.

Miesiące i pory roku to temat, z którym wiąże się cała garść przysłów, ale tak jest chyba w każdym języku – wystarczy wspomnieć nasze „w marcu jak w garncu”. Gotowi na dawkę pogodowych powiedzonek en français ?

• En avril, ne te découvre pas d’un fil – W kwietniu nie zdejmuj jednego kawałka ubrania. (Bo możesz się zdziwić, jak może być zimno!)
• Juillet ensoleillé remplit cave et grenier – Słoneczny lipiec wypełnia piwnice i strychy. (Chodzi oczywiście o bogate plony na jesień, jeśli latem słońce dopisze.)
• S’il pleut le quinze juin, il n’y a pas de raisin. – Jeśli 15 czerwca pada, nie będzie winogron. (Będą słabe zbiory w winnicach, bo winorośl potrzebuje słońca)
• Brouillard en novembre, l’hiver sera tendre. – Jeśli w listopadzie mgły, zima będzie łagodna.

Myślę, że obecność tych porzekadeł związana jest z rytmem natury, w jakim żyli nasi przodkowie, bacznie obserwując wszystkie jej poczynania, od których zależały plony i ich utrzymanie. To piękne językowe skarby i cieszę się, że możemy odkrywać je razem.

Masz ochotę na więcej francuskiego? Zapraszam Cię do lektury mojego newslettera, który nazywa się Baguetter, i który wysyłam w każdą środę pile poil = dokładnie o 9:45. W każdym newsletterze wyrażenia, które pomogą Ci mówić jak człowiek, a nie jak stara książka do gramatyki. Po prostu wpisz Twoje imię i adres e-mail i delektuj się świeżą bagietką w każdy środowy poranek.

Mam nadzieję, że lektura tego wpisu była dla Ciebie pożyteczną przyjemnością, a pory roku i miesiące nie mają już przed Tobą tajemnic. Daj mi znać w komentarzu pod tym postem, czy słówka i powiedzonka Ci się przydadzą, i jeśli chcesz, napisz jaki post przydałby Ci się jeszcze w nauce francuskiego.